Het pensioengebouw bestaat uit drie pijlers: pensioen van de overheid, pensioen van de werkgever en aanvullingen die u privé doet.

Pensioen 1e pijler: de overheid (AOW)

De eerste pijler van de pensioenen is de overheid. Dit is vastgelegd in de Algemene Ouderdomswet (AOW).

Pensioen 2e pijler: de werkgever

De meeste werknemers bouwen pensioen op samen met de werkgever. Dit is de tweede pijler van het pensioengebouw.

Vaak is de werkgever verplicht om het pensioen onder te brengen bij een pensioenfonds. Is dat niet het geval? Dan kunt u een collectieve regeling voor uw werknemers onderbrengen bij een pensioenverzekeraar.

Pensioen 3e pijler: privé

Bovenop het pensioen van de overheid en van de werkgever kan de werknemer ook zelf voor extra pensioenaanvulling zorgen. Bijvoorbeeld als de AOW en het werkgeverspensioen niet voldoende is om de gewenste levensstijl voort te zetten.

Collectief werkgeverspensioen

Pensioen van de werkgever is naast de AOW voor werknemers de voornaamste inkomstenbron na hun pensionering.

Hoe kunt u als werkgever het pensioen voor uw werknemers organiseren? Welke keuzes hebt u en wat zijn de kosten?

Is pensioen voor uw werknemers verplicht?

Het is niet wettelijk verplicht om uw werknemers een pensioen te bieden, behalve als dit in de collectieve arbeidsovereenkomst (CAO) staat. Het pensioen van de werkgever is wel een belangrijke en veel voorkomende arbeidsvoorwaarde.

Fiscaal aantrekkelijk, lage kosten

De overheid stimuleert het opbouwen van pensioen door de werkgever. Dit doet zij door de pensioenpremies fiscaal aftrekbaar te maken. U hoeft als werkgever niet alle kosten zelf te betalen.

U kunt de kosten delen met de werknemers. De werkgever en de werknemer betalen dan elk een deel van de pensioenpremie. Het deel van de werknemer wordt ingehouden op het bruto salaris.

Kortom: een pensioenregeling via de werkgever is een gunstige manier om uw werknemers ook na hun pensionering van inkomen te voorzien.

Wat kost een pensioen?

Voor de werkgever zijn vooral de kosten van de pensioenregeling belangrijk. Deze zijn afhankelijk van de keuzes die u maakt. Zo stijgen de kosten als u kiest voor meer garanties voor de werknemers.

Een indicatie is snel te geven op basis van het aantal medewerkers, gemiddelde leeftijd en inkomen.

Pensioenoplossingen

Er zijn verschillende pensioenoplossingen waarmee u het pensioen voor de werknemers optimaal kunt regelen. Of u nu één werknemer hebt of vijfhonderd. De inrichting van de pensioenregeling hangt af van uw keuzes.

Pensioen is niet eenvoudig. Pensioen is zelfs razend ingewikkeld. Maak daarom gebruik van specialisten die hun vak verstaan.

De hoogte van het pensioen in de eindloonregeling is afhankelijk van twee elementen: het salaris van de werknemer en de periode dat hij of zij in dienst is bij de werkgever.

Pensioen bij een eindloonregeling

Bij de eindloonregeling wordt steeds uitgegaan van het laatst verdiende salaris.

Bij elke salarisverhoging wordt het pensioen dat de werknemer al heeft opgebouwd, opgetrokken naar het niveau van de nieuwe pensioengrondslag. Dat heet een backserviceverhoging.

Het uiteindelijke pensioenresultaat is bij de eindloonregeling dus niet afhankelijk het salarisverloop gedurende de hele carrière, maar uitsluitend van het laatst verdiende salaris (het eindloon).

Waarom kiezen voor eindloon

Werkgevers die kiezen voor een eindloonregeling, kiezen voor de beste regeling voor hun werknemers.

Omdat het eindloon de basis is van deze regeling, wordt de werkgever geconfronteerd met grote schommelingen in premieafdracht wanneer de werknemer salarisverhoging krijgt. Een stijging in salaris werkt niet alleen door in toekomstige dienstjaren, maar ook in de achterliggende dienstjaren.

Voordelen van eindloon

Het belangrijkste voordeel voor werknemers is dat het eindloonpensioen een gegarandeerd pensioen is.

In tegenstelling tot een pensioenfonds mag een verzekeraar een gegarandeerde uitkering of premie niet aanpassen bij tegenvallende beleggingsresultaten. Dat betekent dat de verzekeraar garanties die ze geven simpelweg moeten waarmaken.

Pensioen opbouwen met eindregeling

De hoogte van de premie die de werkgever betaalt, is gebaseerd op het eindloon van de werknemers. Deze premie ligt dus niet vast. De werknemers zijn verzekerd van een gegarandeerde pensioenuitkering, deze staat dus vast. Dus de werknemers weten hoeveel ze uitgekeerd krijgen op de pensioendatum.

Pensioen uitkeren

De verzekeraar zet het opgebouwd pensioenkapitaal van de werknemers op de pensioendatum om in een levenslange maandelijkse pensioenuitkering.

De hoogte van het pensioen in de middelloonregeling is afhankelijk van twee elementen: het salaris van de werknemer en de periode dat hij of zij in dienst is bij de werkgever.

Pensioen bij een middelloonregeling

Het woord middelloon spreekt bijna voor zich. De werknemer ontvangt een pensioen op basis van het gemiddelde loon dat hij of zij verdient door de jaren heen. Het middelloon pensioen heeft voordelen voor zowel de werknemers als de werkgever.

Waarom kiezen voor middelloon

Werkgevers die kiezen voor een middelloonregeling pensioen, kiezen voor beheersbare pensioenlasten.

Omdat het gemiddeld verdiende loon de basis is van het middelloon, heeft de werkgever geen last van grote schommelingen in premieafdracht wanneer de werknemer salarisverhoging krijgt. Een stijging in salaris werkt alleen door in toekomstige dienstjaren.

Voordelen voor werknemers

Het belangrijkste voordeel voor werknemers is dat het middelloon pensioen een gegarandeerd pensioen is.

In tegenstelling tot een pensioenfonds mag een verzekeraar een gegarandeerde uitkering of premie niet aanpassen bij tegenvallende beleggingsresultaten. Dat betekent dat de verzekeraar garanties die ze geven simpelweg moeten waarmaken.

1. Pensioen opbouwen met middelloonregeling

De hoogte van de premie die de werkgever betaalt, is gebaseerd op het gemiddeld verdiende loon van de werknemers. Deze premie ligt dus niet vast. De werknemers zijn verzekerd van een gegarandeerde pensioenuitkering, deze staat dus vast. Dus de werknemers weten hoeveel ze uitgekeerd krijgen op de pensioendatum.

2. Pensioen uitkeren

De verzekeraar zet het opgebouwd pensioenkapitaal van de werknemers op de pensioendatum om in een levenslange maandelijkse pensioenuitkering.

Pensioen op maat met middelloonregeling

Middelloon is een van de mogelijke regelingen in een maatwerkoplossing voor de grotere werkgever.

De premie die door de werkgever wordt betaald is de basis voor het pensioenkapitaal. Hiervan wordt op de pensioendatum pensioen gekocht. De hoogte en vorm van het pensioen staan bij de beschikbare premieregeling niet van tevoren vast.

Twee varianten

• Gegarandeerd kapitaal. Met de beschikbare premie wordt een verzekering gekocht voor een gegarandeerd kapitaal, waarmee op de pensioendatum pensioen wordt aangekocht.
• Beleggen. Met de beschikbare premie wordt belegd tot aan de pensioendatum. Van het vermogen wordt op de pensioendatum pensioen aangekocht. De werknemer loopt risico op de beleggingen maar profiteert ook wanneer er hoge rendementen worden behaald.

Gegarandeerd kapitaal

1.Pensioen opbouwen

Als werkgever bepaalt u de pensioenpremie die u besteedt aan het pensioen van uw werknemers. De hoogte van de beschikbare premie is afhankelijk van het salaris en de leeftijd van de werknemers. Die premie ligt vooraf vast. Dus als werkgever weet u vooraf waar u aan toe bent. De werknemers bouwen een gegarandeerd pensioenkapitaal op, deze staat dus vast.

2. Pensioen aankopen

Op de pensioendatum komt het opgebouwde pensioenkapitaal tot uitkering. De werknemers mogen dit alleen gebruiken voor het aankopen van een periodieke pensioenuitkering. Bij welke verzekeraar ze dit doen, mogen ze zelf beslissen. De hoogte en vorm van het pensioen (en van de uitkeringen dus) staan nog niet vast. Die zijn onder meer afhankelijk van de rentestand op het moment van de aankoop van het pensioen.

3. Pensioen uitkeren

Zodra de werknemer heeft besloten bij welke partij hij zijn pensioen laat uitkeren, wordt zijn opgebouwd pensioenkapitaal omgezet in een levenslange maandelijkse pensioenuitkering.

Beleggen

1. Pensioen opbouwen

Als werkgever bepaalt u de pensioenpremie die u besteedt aan het pensioen van de werknemers. De hoogte van de beschikbare premie is afhankelijk van het salaris en de leeftijd van de werknemers. Die premie ligt vooraf vast. Dus als werkgever weet u vooraf waar u aan toe bent. Omdat de verzekeraar belegt, is er geen garantie op het pensioenkapitaal. De hoogte van het pensioenkapitaal voor de werknemers is afhankelijk van de resultaten van de beleggingen.

2. Pensioen aankopen

Op de pensioendatum komt het opgebouwde pensioenkapitaal tot uitkering. De werknemers mogen dit alleen gebruiken voor het aankopen van een periodieke pensioenuitkering. Bij welke verzekeraar ze dit doen, mogen ze zelf beslissen. De hoogte en vorm van het pensioen (en van de uitkeringen dus) staan nog niet vast. Die zijn onder meer afhankelijk van de rentestand op het moment van de aankoop van het pensioen.

3. Pensioen uitkeren

Zodra de werknemer heeft besloten bij welke partij hij zijn pensioen laat uitkeren, wordt zijn opgebouwd pensioenkapitaal omgezet in een levenslange maandelijkse pensioenuitkering.

Waarom kiezen voor beschikbare premieregeling

De werkgever bepaalt zelf de hoogte van de premie en komt zo niet voor verrassingen te staan. Werknemers hebben in de beschikbare premieregeling soms de keuze wat er met de beschikbare premies gebeurt.

De basis is de AOW, het pensioen dat je van de overheid krijgt. Hoe zit dat precies in elkaar en waar staan al die afkortingen voor?

AOW is een volksverzekering waarvoor iedereen verplicht verzekerd is. Er bestaat geen onderscheid tussen mannen en vrouwen of werkenden en niet-werkenden.

U kunt bij uw werkgever aanvullend op de AOV een pensioen opbouwen. Dit gaat via een pensioenregeling die een werkgever aan zijn werknemers toezegt. De pensioenregeling maakt deel uit van de arbeidsvoorwaarden. Pensioenregelingen kennen verschillende vormen van pensioenopbouw, de bekendste vormen zijn eindloon, middelloon en beschikbare premieregelingen.

Onder ideale omstandigheden heeft u met 40 dienstjaren een maximaal pensioen opgebouwd. Bij een maximaal pensioen is de AOV en het aanvullend pensioen samen 70% van uw laatstverdiende salaris. Over het algemeen lukt dit zelden, door verschillende oorzaken (niet 40 jaar gewerkt, wisselen van werkgever, echtscheiding, et cetera).

Bieden de eerste twee pijlers jou onvoldoende om tegemoet te komen aan je wensen, dan kun je zelf voor iets extra's zorgen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan een koopsom, lijfrenteverzekeringen, spaargeld, aandelen en andere vormen van vermogen, zoals een een bancaire lijfrenterekening, eigen huis of bedrijf.

De derde pijler van het pensioengebouw, dat zijn dus aanvullende regelingen waar jij zélf voor zorgt.

Lijfrenteverzekeringen

Je kunt bijvoorbeeld een lijfrenteverzekering afsluiten. Je betaalt dan maandelijks of jaarlijks een premie of stort een geldbedrag in één keer ('koopsom'). Je koopt dan te zijner tijd bij een verzekeraar een periodieke uitkering. Zo'n uitkering wordt een lijfrente genoemd.

Lijfrenten - voor wie bedoeld?

Wie dienen aanvullende maatregelen te treffen?

• Wanneer jij zelfstandig ondernemer bent, heb je geen werknemerspensioen en zul je zelf een aanvulling op de AOW moeten regelen.
• Alle mensen die géén of te weinig inkomen hebben nadat ze stoppen met werken.

1. Spaar met een lijfrente of basisrekening

Met een lijfrenteverzekering of een bankspaarrekening kun je gebruik maken van belastingvoordelen. Over de premie betaal je geen inkomstenbelasting. Verder betaal je geen vermogensbelasting over de spaarpot. Er is wel een grens aan hoeveel je elk jaar belastingvrij mag sparen: de jaarruimte.

Een lijfrente of bankspaarrekening kun je vaak combineren met een overlijdensrisicoverzekering of een arbeidsongeschiktheidsverzekering. Dit kan financieel aantrekkelijk zijn. Maar...... het zijn ingewikkelde producten, laat je dus goed adviseren.

2. Koopsompolis

Een koopsompolis is een eenmalige storting. Voor een koopsompolis gelden dezelfde belastingvoordelen als voor lijfrentes en bankspaarrekeningen.

3. Zelf sparen en beleggen

Je kunt ook zelf sparen of beleggen voor je pensioen. Het voordeel hiervan is dat je altijd toegang hebt tot jouw geld. Over je spaargeld en beleggingen betaal je vermogensbelasting. Er geldt een vrijstelling.

4. Hypotheek aflossen

Als je een hypotheek hebt die (deels) aflossingsvrij is, kun je simpelweg meer gaan aflossen. Je slaat twee vliegen in een klap: je verlaagt je woonlasten en je spaart in de vorm van een stijgende overwaarde op jouw huis.

5. De overwaarde van uw huis verzilveren

Overwaarde is gelijk aan de verkoopprijs min de nog af te lossen hypotheekbedrag. Bij verkoop van je woning komt dit geld vrij tot je beschikking.

6. Werken naast je pensioen

En als je toch te weinig inkomen hebt, kun je ook gaan werken na je pensionering. Als je blijft werken na je pensioendatum betaal je wel inkomstenbelasting, maar de belastingtarieven voor gepensioneerden zijn wel veel lager dan voor mensen die nog niet met pensioen zijn.

• Extra liquiditeitsruimte. De pensioenreserve vormt een aftrekpost voor de vennootschapsbelasting. Dat betekent dat u over een deel van uw winst geen belasting betaalt. Zo houdt u meer over om in uw bedrijf te investeren. Dit is uiteraard goedkoper dan lenen bij de bank.
• U bepaalt zelf hoe u uw pensioenreserve investeert. In uw eigen bedrijf, in een door uzelf samengestelde aandelenportefeuille, op een spaarrekening, of u laat het door een vermogensbeheerder doen.
• Lagere kosten. Een pensioenverzekeraar brengt meer kosten in rekening dan u bij een pensioen in eigen beheer kwijt bent. Uiteraard geldt hierbij wel dat de besparing groter is naarmate u meer zelf beheert. Een verzekeraar doet het vermogensbeheer voor u en maakt een pensioenovereenkomst op.
• Onafhankelijkheid. Omdat u zelf aan het roer staat, kunt u op ieder moment besluiten te wijzigen van vermogensbeheerder of accountant. U kunt de pensioenregeling aanpassen aan uw eigen wensen en u kunt zelf een adviseur inschakelen. Voor de meeste ondernemers is dit veel waard.

• U zult er zelf voor moeten zorgen dat er op uw pensioendatum genoeg liquide middelen zijn om uw pensioen uit te keren. Ook al is er geen geld aanwezig, de belastingdienst zal u wel een aanslag opleggen voor de belasting die er betaald zou moeten worden over de uitkering die er niet is. Planning is dus vereist.
• Waar de onafhankelijkheid een voordeel is, heeft dit ook nadelen. Hoe vindt u een goede adviseur? Welke vermogensbeheerder is geschikt? Hoe vaak moet de pensioenovereenkomst worden aangepast aan nieuwe wetgeving? Een verzekeraar zal u waarschuwen, als u het pensioen zelf opbouwt bent u zelf verantwoordelijk.
• Het verkopen van de onderneming wordt lastiger met een pensioenreserve op de balans. De reserve is meestal geïnvesteerd in bedrijfsmiddelen (zoals een pand, machines of voorraden) en is zelden contant beschikbaar. Dat betekent dat u uw bedrijf voor een lager bedrag verkoopt inclusief pensioenreserve, of de overnemende partij moet de pensioenreserve uitkopen. In het eerste geval is uw pensioen afhankelijk van het slagen van het bedrijf, in het tweede geval wordt de overname moeilijker omdat de prijs omhoog gaat.
• Het overlijdensrisico moet in de meeste gevallen alsnog bij een verzekeraar worden ondergebracht. Omdat de kans op overlijden relatief klein is, zijn de premies hiervoor vele malen lager dan voor de opbouw van het ouderdomspensioen.
• Minder zekerstelling. Een verzekeraar valt onder uitgebreid toezicht van DNB en AFM. Als u pensioen in eigen beheer opbouwt in dezelfde B.V. die ook het bedrijfsrisico loopt, valt het pensioen bij een faillissement in de faillissementsboedel.  Het opgebouwde pensioen is dan zeer waarschijnlijk niet te redden. Als u met een holding- of beheer-B.V. werkt, zijn er wél mogelijkheden om het pensioen te beschermen tegen faillissementsrisico's. Als u in dienst bent bij de beheer-B.V. en daar ook het pensioen opbouwt, zal de pensioenreserve niet in een faillissementsboedel vallen. Het is hierbij wel belangrijk om op te merken dat als u uw pensioenreserve uitleent aan de werk-B.V. om in het bedrijf te investeren, u alsnog het risico loopt dat de pensioengelden bij een faillissement verloren gaan.

Zowel bij de advisering als het sec uitvoeren van actuariële berekeningen, zal de pensioenadviseur de bestaande pensioentoezegging controleren in relatie tot uw pensioenvoorziening.

Bij nieuwe pensioentoezeggingen in eigen beheer verzorgt uw pensioenadviseur fiscaal goedgekeurde pensioenbrieven, een actuariële fiscale berekening, een actuariële commerciële berekening en tot slot mag u verwachten dat u jaarlijks bij de berekeningen een Uniform Pensioenoverzicht (UPO) ontvangt.

Een pensioenadviseur is gespecialiseerd in complexe pensioenvraagstukken voor de directeur-grootaandeelhouder (DGA). U moet hierbij denken aan de volgende deelgebieden:

• Fiscaal goedgekeurde pensioenovereenkomsten
• Actuariële rapportage pensioen bij echtscheiding
• Ingegaan pensioen, premievrij pensioen, vervroeging en uitstel pensioen
• Inkoop dienstjaren
• Stamrechtberekening eigen beheer
• Stamrechtovereenkomst